Саба районында пилот проектын гамәлгә ашыралар
Татарстанда беренче авыл агломерациясе – Саба агломерациясе төзеләчәк. Әлеге муниципаль район территориясендә пилот проекты – Байлар Сабасы терәк торак пунктын озак вакытлы үстерү программасы гамәлгә ашырыла. Бу хакта бүген «Кече Ватан – Россия көче» II Бөтенроссия форумының төбәк – Татарстан көне кысаларында район башлыгы Рәис Миңнеханов һәм ТР Пространствоны планлаштыру институты директоры Олег Григорьев хәбәр итте.
Байлар Сабасын озак вакытка үстерү планы кысаларында, мәсәлән, 180,1 млн сумлык кан тамырлары үзәген төзү планлаштырылган, тагын 863 млн сумнан артыгын объектка керү юлларын реконструкцияләүгә юнәлтәчәкләр. Торак пунктның канализация челтәрләрен төзүгә 640 млн сум каралган, гимназиягә 730 млн сумга капиталь ремонт ясалачак һәм башка чаралар үткәреләчәк. Терәк (Байлар Сабасы) янындагы торак пунктларда да эшләр башкарылачак.
«Әгәр федераль үзәк дәрәҗәсендә терәк торак пунктларны озак вакытка үстерүнең әлеге концепциясе кабул ителсә, бу илдә кече торак пунктларны саклап калуга реаль адым булачак», – дип билгеләде Миңнеханов.
Ул пилот проектын гамәлгә ашыруда төрле министрлыкларның, мәсәлән, сәнәгать һәм сәүдә министрлыгының ярдәме кирәк, дип өстәде.
Григорьев сүзләренчә, Татарстанда Казан һәм Кама агломерацияләрен үстерү буенча мастер-планнар эшләү төгәлләнгән. Алар республика хакимияте тарафыннан раслау стадиясендә. Әлмәт агломерациясе өчен мастер-план эшли башладылар. Әмма пространствоны планлаштыру институтында шундый нәтиҗәгә килделәр: агломерациянең өч күрсәткече – республиканың төп территориясе түгел, ул Татарстанның 65 терәк торак пунктының яртысын да үз эченә алмый.
«Республика территориясенең күп өлеше агломерациядән читтә. Агломерацияләрне һәм эре шәһәрләрне үстерү мәсьәләләрен хәл иткәндә, авыл территорияләре, терәк пунктлар турында онытырга ярамый. Бу мәсьәләнең әһәмиятен аңлап, без узган ел Татарстан Республикасы Авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министрлыгы һәм муниципаль администрация белән берлектә Саба районының озак сроклы үсеш планын эшләдек», – дип сөйләде Григорьев.
Россия Федерациясе Авыл хуҗалыгы министрлыгының Авыл территорияләрен үстерү департаменты директоры вазыйфаларын вакытлыча башкаручы Дарья Рябухина хәбәр иткәнчә, илдә 155,1 мең торак пункт исәпләнә, шуларның 319ы эре шәһәрләр. Калганнары – авыл территорияләре һәм 50 меңгә кадәр кеше яши торган кече шәһәрләр. Әмма аларда Россия халкының 40%ы яши.
Россия Федерациясенең 2030 елга кадәр пространство үсеше стратегиясе кысаларында, Рябухина сүзләренчә, терәк торак пунктларның социаль, инженерлык, транспорт һәм башка инфраструктурасын үстерүне өстенлекле итү өлешендә барлык илкүләм проектларны үзгәртеп кору буенча эш алып барыла, алар илдә 2,2 мең дип билгеләнгән. Шулар арасында авыл территорияләрен комплекслы үстерү программасы да бар. 5 ел эчендә аның тәэсирен үзләрендә 14 млн россияле тойган, 11,5 мең торак пункт колачланган. Федераль бюджеттан финанслау 280 млрд. сум тәшкил итте, агымдагы елда 116 млрд.
Беренче чиратта, бу эштә озак сроклы үсеш буенча планнар әзерләнгән терәк пунктлар катнаша. Алар барлык шундый торак пунктларда да барлыкка килергә тиеш. Россия Төзелеш министрлыгы, дип хәбәр итте Рябухина, терәк пунктларда мохит сыйфатын 15 параметр буенча бәяләячәк.
Рәис Миңнеханов хәбәр иткәнчә, Саба районы «Авыл территорияләрен комплекслы үстерү» программасында 2020 елдан бирле катнаша, аны республика бюджеты һәм шәхси инвесторлар финанслый. Ул район территориясендә тормыш сыйфатының яхшыруын билгеләп үтте: социаль объектлар, чистарту корылмалары төзелде, территория төзекләндерелде һәм 3,5 млрд сумлык башка проектлар гамәлгә ашырылды.